حسین امانی – کارشناس ارشد اقتصاد سلامت، شبکه بهداشت و درمان شهرستان سقز:
تصادفات جاده‌ای یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ‌ومیر و ناتوانی در ایران و جهان است که سالانه خسارات هنگفتی را به اقتصاد و نظام سلامت کشورها تحمیل می‌کند. در ایران، تصادفات رانندگی نه‌تنها جان هزاران نفر را می‌گیرد، بلکه هزینه‌های سنگینی را نیز بر سیستم بهداشت و درمان وارد می‌کند.
بار اقتصادی تصادفات بر نظام سلامت
بر اساس برآوردهای رسمی، هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از تصادفات جاده‌ای در ایران به حدود ۷ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) می‌رسد که معادل چندین برابر بودجه نظام سلامت کشور است. هزینه‌های مستقیم شامل درمان مصدومان، بستری، جراحی، توانبخشی و خدمات پرستاری است، در حالی که هزینه‌های غیرمستقیم شامل ازکارافتادگی‌های موقت یا دائمی، کاهش بهره‌وری نیروی کار و هزینه‌های اجتماعی ناشی از فقدان سرپرست خانوار می‌شود.
تأثیر تصادفات بر مراکز درمانی
افزایش تصادفات، فشار زیادی بر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی کشور وارد کرده است. اورژانس‌های بیمارستانی به‌طور مستمر با حجم بالای بیماران تصادفی مواجه هستند که این امر موجب کاهش ظرفیت پذیرش بیماران غیرتصادفی، افزایش هزینه‌های درمانی و کاهش کیفیت خدمات سلامت می‌شود. همچنین، درمان طولانی‌مدت و نیاز به توانبخشی برای بسیاری از مجروحان، موجب افزایش هزینه‌های سلامت عمومی و تخصیص نامتوازن منابع بهداشتی می‌شود.
چالش‌های مالی ناشی از تصادفات در نظام سلامت
افزایش هزینه‌های بیمارستانی: هزینه‌های جراحی‌های اورژانسی، بستری‌های طولانی‌مدت و توانبخشی از جمله هزینه‌های اصلی تحمیلی بر مراکز درمانی است.
فشار بر سیستم بیمه‌ای: افزایش تصادفات منجر به افزایش هزینه‌های بیمه‌های درمانی و تأمین اجتماعی شده و منابع این نهادها را تحت تأثیر قرار داده است.
کاهش بودجه سایر بخش‌های سلامت: بخش قابل‌توجهی از منابع سلامت صرف درمان مصدومان حوادث جاده‌ای می‌شود که این امر می‌تواند بر ارائه خدمات به سایر بیماران اثر منفی بگذارد.
راهکارهای کاهش بار اقتصادی و سلامت تصادفات
برای کاهش تأثیرات منفی تصادفات بر نظام سلامت و اقتصاد کشور، اجرای راهکارهای زیر ضروری است:
تصادفات جاده‌ای یکی از مهم‌ترین عوامل تحمیل هزینه‌های غیرضروری به نظام سلامت کشور است که علاوه بر خسارات جانی، فشار سنگینی را بر بودجه سلامت تحمیل می‌کند. کاهش این بار اقتصادی نیازمند سیاست‌گذاری‌های هوشمندانه در بخش حمل‌ونقل، بهداشت و فرهنگ‌سازی عمومی است. اجرای برنامه‌های جامع ایمنی جاده‌ای و بهبود سیستم درمانی می‌تواند نقش مهمی در کاهش هزینه‌های ناشی از تصادفات ایفا کند و به بهبود کیفیت خدمات سلامت در کشور کمک کند.
